ارز چند نرخی ؛ به نام اقشار آسیب پذیر و به کام رانت خواران
یکی از دلایل بی ثباتی اقتصاد و تلاطم های محیط کسب و کار ، نوسانات مداوم نرخ ارز و تبدیل ارز به یک کالای سرمایه ای در اقتصاد ایران می باشد.
در خصوص آفات و آسیبهای نرخ های چندگانه ارز در اقتصاد، تقریبا همه صاحبنظران و مدیران سیاستگزار اقتصادی اتفاق نظر دارند و هر بار که فرصتی برای اظهار نظر پیدا می کنند روی این موضوع تاکید کرده و از معایب آن نیز گله گذاری می کنند اما هرگاه که در مقام تصمیم گیری قرار می گیرند توان مقاومت در برابر رانت جویانی که از وجود ارزهای چند نرخی به آلاف و الوفی رسیده اند نداشته و تسلیم تحلیل های به ظاهر دلسوزانه ایشان برای اقشار آسیب پذیر جامعه می شوند.
همه ما اثر لحظه ای بالاترین قیمت ارز (نرخ روز ارز در بازار آزاد) را در خریدهای روزمره و قیمتگذاری کالاها و خدمات حس می کنیم ؛ این موضوع چه بسا در خصوص کالاها و خدماتی که مشمول نرخ های ارز حمایتی هم می شوند زودتر از سایر موارد خود را نشان می دهد لذا این تحلیل که ارز ترجیحی برای حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه می باشد صرفا یک عوام فریبی تکراری بوده که متاسفانه علیرغم اثبات عدم صحت آن بازهم تکرار می شود.
اما چرا هیچگاه این موضوع بدیهی به سرانجام نرسیده و هربار که زمزمه های تک نرخی شدن ارز به گوش می رسد عده ای شروع به مخالفت کرده و پرچم حمایت از مستضعفان را بالا می برند؟
طی سالهای اخیر چند بار نرخهای رسمی و غیر رسمی ارز به هم نزدیک شده و امکان حذف قیمتهای چندگانه ارز فراهم گردید اما هر بار به دلایلی حرکت به این سمت ابتر باقی ماند.
در روزهای اخیر زمزمه های لزوم تک نرخی شدن ارز در بین سیاستگزاران اقتصادی شنیده می شود اما باز هم گروههای فشار که منافع آنها از حذف این زمینه فساد کم رنگ می شود فعال شده و اجازه حرکت به این سمت را نمی دهند.
لازم است سیاستگزاران اقتصادی به این توجه داشته باشند که برای برگشت ارز حاصل از صادرات هیچگونه نیازی به ایجاد سامانه های متعدد و بسیار پرهزینه و یا صدور دستور العملها و بخشنامه های مختلف نیست؛ یک بار برای همیشه ارز را تک نرخی کنید آنگاه خواهید دید که در کوتاه مدت هم ثبات به نرخ ارز باز می گردد و هم تلاطم از سایر بخشهای اقتصادی حذف می a,n.